توقیف اموال زوج

مطالبه مهریه از محل دارایی‌های زوج، نیازمند رعایت تشریفات قانونی مشخصی است که در قوانین به‌روز شده‌ی سال ۱۴۰۳ نیز لحاظ گردیده‌اند. این مسیر در دو بخش عمده پیگیری می‌شود:

۱. اقدام از طریق اجرای ثبت

در صورتی‌ که مهریه در سند رسمی ازدواج (عقدنامه) ذکر شده باشد، زوجه این اختیار را دارد که بدون مراجعه به دادگاه، از طریق همان دفترخانه ازدواج تقاضای صدور اجراییه کند. پس از صدور این اجراییه، پرونده به اداره اجرای ثبت اسناد ارجاع داده می‌شود و زوج مکلف به پرداخت بدهی مهریه خواهد بود.

اگر زوج در مهلت قانونی اقدام به پرداخت ننماید، فرآیند توقیف اموال وی آغاز خواهد شد. با این حال، باید توجه داشت که روند اجرایی شامل اخطاریه‌هایی است که ممکن است به زوج فرصت انتقال یا پنهان‌سازی دارایی‌ها را بدهد؛ موضوعی که احتمال ناکامی در توقیف اموال را افزایش می‌دهد. (ماده ۱ قانون اجرای مفاد اسناد رسمی لازم‌الاجرا)

۲. اقدام از طریق دادگاه خانواده

اگر تلاش از مسیر اجرای ثبت بی‌نتیجه باشد یا مالی از زوج شناسایی نشود، زوجه می‌تواند با اخذ گواهی عدم امکان اجرا، به دادگاه خانواده مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه طرح کند. در صورت اثبات دین، دادگاه حکم صادر خواهد کرد و زوجه می‌تواند برای اجرای حکم و توقیف اموال، یا حتی حبس زوج (در صورت عدم پرداخت و نبود اعسار) اقدام نماید. (ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی)

۳. محدودیت ضمانت اجرایی کیفری

طبق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، فقط تا میزان ۱۱۰ سکه از مهریه مشمول ضمانت اجرای کیفری (یعنی حبس زوج در صورت نپرداختن) می‌شود. برای دریافت مبالغ بالاتر، زوجه باید توانایی مالی زوج را اثبات کند. (ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده)

۴. فهرست اموال قابل توقیف

موارد زیر مشمول توقیف جهت استیفای مهریه هستند:

املاک، مستغلات و زمین

خودرو، طلا، سهام و دارایی‌های بورسی

حساب‌های بانکی و موجودی نقدی

حقوق ماهانه (تا یک‌چهارم)

منافع حاصل از اجاره یا فعالیت‌های تجاری

(مواد ۴، ۵، ۲۴ و ۶۵ قانون اجرای احکام مدنی)

البته اموالی چون منزل مسکونی متناسب، ابزار کار، وسایل ضروری زندگی و مستثنیات دین مشمول توقیف نمی‌شوند.

(ماده 24 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی)

۵. هزینه‌های مربوط به توقیف اموال

زوجه می‌بایست مبلغی تحت عنوان نیم عشر اجرایی (حدود ۵٪ از میزان مهریه) را برای آغاز فرآیند توقیف پرداخت کند. (ماده ۱۵۸ قانون اجرای احکام مدنی)

۶. زمان لازم برای اجرای توقیف

فرآیند توقیف می‌تواند بسته به میزان همکاری زوج و تعداد اموال شناسایی‌شده، از چند هفته تا چند ماه به طول انجامد.

۷. پرداخت اقساطی مهریه

زوج این اختیار را دارد که با ارائه دادخواست اعسار، درخواست پرداخت مهریه به‌صورت اقساط نماید. دادگاه پس از بررسی مدارک، در صورت احراز عدم توانایی مالی، رأی به تقسیط خواهد داد. (مواد 7-8-11 قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی)

نمونه دادخواست (توقیف اموال زوج)

بسمه تعالی

دادخواست

ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهر/استان مربوطه]

با سلام و احترام،

مشخصات وکیل/نماینده قانونی (در صورت وجود):

نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی وکیل/نماینده قانونی]

شماره پروانه وکالت: [شماره پروانه]

آدرس: [آدرس دقیق دفتر وکیل]

شماره تماس: [شماره تماس وکیل]

مشخصات خواهان:

نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوجه/طلبکار که خواهان توقیف اموال است]

نام پدر: [نام پدر خواهان]

شماره ملی: [شماره ملی خواهان]

شغل: [شغل خواهان]

آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خواهان]

شماره تماس: [شماره تماس خواهان]

مشخصات خوانده:

نام و نام خانوادگی: [نام و نام خانوادگی زوج/بدهکار که اموال او توقیف می‌شود]

نام پدر: [نام پدر خوانده]

شماره ملی: [شماره ملی خوانده]

شغل: [شغل خوانده]

آدرس: [آدرس دقیق محل سکونت خوانده - در صورت عدم اطلاع، ذکر "مجهول‌المکان"]

شماره تماس: [شماره تماس خوانده (در صورت اطلاع)]

خواسته:

تعیین بهای خواسته (در دعاوی مالی):

[ذکر مبلغ خواسته اصلی که بابت آن توقیف درخواست می‌شود، مثلاً: "مبلغ ۱,۰۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بابت مهریه" یا "مبلغ ۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ ریال بابت نفقه معوقه" یا "غیرمالی، بابت تأمین خواسته غیرمالی مانند حضانت"]

شرح خواسته اصلی:

صدور قرار تأمین خواسته مبنی بر توقیف اموال خوانده، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به میزان [مبلغ/ارزش] خواسته اصلی (که به موجب دادخواست شماره [شماره دادخواست اصلی] مورخ [تاریخ دادخواست اصلی] در جریان رسیدگی می‌باشد)، از جمله [لیست دقیق اموال مورد درخواست توقیف را ذکر کنید، مثلاً: "خودروی سواری پژو به پلاک ثبتی.../حساب بانکی به شماره... در بانک.../ملک به پلاک ثبتی.../حقوق و مزایای دریافتی از سازمان/شرکت.../یک واحد آپارتمان واقع در..."]، به انضمام کلیه خسارات دادرسی.

دلایل و منضمات دادخواست:

۱.  فتوکپی مصدق شناسنامه و کارت ملی خواهان و خوانده

۲.  فتوکپی مصدق عقدنامه دائم/موقت (در دعاوی خانوادگی)

۳.  فتوکپی مصدق دادخواست اصلی (مثلاً دادخواست مطالبه مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، یا...).

۴.  مدارک و مستندات مربوط به اثبات حقانیت در دعوای اصلی (مانند: سند ازدواج برای مهریه، رأی تمکین برای نفقه،...)

۵.  لیست و مشخصات دقیق اموال خوانده که درخواست توقیف آن‌ها را دارید (شامل شماره پلاک خودرو، شماره حساب بانکی، پلاک ثبتی ملک، آدرس دقیق ملک و...).

۶.  [در صورت وجود: دلایل و مستندات مبنی بر احتمال تضییع حق خواهان در صورت عدم توقیف (مثلاً: مدارک دال بر قصد خوانده برای انتقال اموال، فرار از دین و...).]

۷.  [در صورت نیاز: ارائه خسارت احتمالی (معمولاً در دعاوی مالی، دادگاه از خواهان می‌خواهد مبلغی را به عنوان خسارت احتمالی در صندوق دادگستری واریز کند).]

۸.  [هر سند یا مدرک دیگری که صحت ادعای خواهان را اثبات می‌کند.]

شرح خواسته:

ریاست محترم،

با نهایت احترام به استحضار می‌رساند:

۱. اینجانب [نام خواهان] به موجب [ذکر مبنای حق شما، مثلاً: "عقدنامه دائم شماره... مورخ... با خوانده محترم که به موجب آن مهریه... تعیین شده است" یا "حکم دادگاه مبنی بر محکومیت خوانده به پرداخت نفقه..."]، از خوانده محترم، آقای/خانم [نام خوانده]، مبلغ [مبلغ خواسته اصلی] را مطالبه می‌نمایم. این مطالبه به موجب دادخواست شماره [شماره دادخواست اصلی] مورخ [تاریخ دادخواست اصلی] در شعبه [شماره شعبه] دادگاه [نام دادگاه] در حال رسیدگی می‌باشد.

۲. با توجه به [شرح دلایل توجیهی برای توقیف، مثلاً: "احتمال تضییع حق اینجانب در صورت عدم توقیف اموال خوانده به دلیل قصد خوانده برای انتقال اموالش"، "احتمال طولانی شدن فرآیند دادرسی و عدم دسترسی به اموال در آینده"، "فقدان سایر تضمین‌های کافی برای استیفای حقوق اینجانب"]، و به منظور حفظ حقوق قانونی اینجانب تا زمان صدور حکم قطعی و اجرای آن، ضروری است که اموال خوانده محترم توقیف گردد.

۳. لذا با تقدیم این دادخواست و با استناد به مواد ۳۱۰ و ۳۱۲ و ۳۱۵ قانون آیین دادرسی مدنی، از آن مقام محترم قضایی استدعا دارم که پس از بررسی و احراز شرایط قانونی، قرار تأمین خواسته مبنی بر توقیف اموال خوانده به میزان خواسته اصلی را از محل [شرح دقیق اموال مورد درخواست توقیف، مانند: "حساب بانکی به شماره... در بانک... و یا کلیه موجودی‌های بانکی خوانده"، "خودروی سواری پژو به پلاک ثبتی... و یا کلیه خودروهای متعلق به خوانده"، "پلاک ثبتی... و یا سایر املاک متعلق به خوانده"]، صادر فرمایید. همچنین، در صورت صدور قرار تأمین خواسته، تقاضای اجرای فوری آن را پیش از ابلاغ به خوانده دارم.

با تشکر و احترام فراوان

نام و نام خانوادگی خواهان (یا وکیل/نماینده قانونی)

امضاء

تاریخ: [روز/ماه/سال]

پیش از هر اقدام حقوقی، تصمیم آگاهانه بگیرید

توصیه می‌کنیم پیش از هرگونه اقدام حقوقی، از قبیل طرح دعوا، ارائه شکایت، تنظیم دادخواست، ارسال لایحه یا حتی امضای قرارداد، حتماً با یک وکیل متخصص مشورت نمایید. هر پرونده‌ای دارای ظرایف و شرایط ویژه‌ای است که نسخه واحدی برای آن وجود ندارد و استفاده از فرم‌های عمومی می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری به‌دنبال داشته باشد.

بسیاری از دعاوی تنها یک بار قابلیت طرح در مراجع قضایی را دارند و در صورت عدم طرح صحیح، ممکن است مشمول قاعده اعتبار امر مختومه شوند؛ به این معنا که دیگر امکان رسیدگی مجدد برای شما وجود نخواهد داشت.

با واگذاری امور حقوقی خود به گروه وکلای حقوقی ما ، از تجربه، دقت و تخصص لازم برای طرح صحیح و مؤثر دعوا بهره‌مند می‌شوید. دفاع حرفه‌ای، ارائه لوایح متناسب با شرایط اختصاصی پرونده شما و همراهی کامل در فرآیند دادرسی، بخشی از تعهد من به مراجعین محترم است.